Gedreven door een innovatiespirit, interdisciplinaire expertise en de wens om mensen te helpen, heeft het team van het MedTech Lab, onder leiding van Silvia Rohner en Benjamin Eggimann, al verschillende ideeën bedacht en gerealiseerd. Voorbeelden hiervan zijn de "ZED evolution", een robotrolstoel met unieke functies die zelfs een podiumplaats behaalde bij de Cybathlon, en de "VariLeg enhanced", een actief exoskelet dat beweging van de knie- en heupgewrichten mogelijk maakt. Een heel bijzonder project dat momenteel in ontwikkeling is, is de zogenaamde "Enhanced hybrid", een combinatie van exoskelet en rolstoel die ontworpen is om meer mobiliteit en vrijheid te bieden. Hoewel de beschrijving eenvoudig klinkt, is de realisatie van het project zeer complex. De ontwikkeling kost veel tijd en de eisen aan de functionaliteit zijn hoog. Silvia Rohner legt uit dat ze al drie jaar hebben geïnvesteerd: "We hebben een goed jaar besteed aan het verduidelijken van het probleem, nog een jaar aan het ontwikkelen van het concept, en weer een jaar aan de technische uitvoering van het eerste prototype."
Technologieën die de weg naar de toekomst wijzen
Een demo-versie van de "Enhanced hybrid", samen met andere exhibits, is te zien in de tentoonstelling "Mobility & Inclusion", die is geïnitieerd door Robert Riener, professor aan het Sensory-Motor Systems Lab van de ETH Zürich. Door middel van verschillende exhibits en interactieve stations introduceert de tentoonstelling innovatieve technologieën voor mensen met een handicap. Professor Riener zet zich al meer dan 20 jaar in voor assistentietechnologieën omdat hij het grote potentieel ervan inziet: "Door het gebruik van technologie kan niet alleen de kwaliteit van leven van mensen met een handicap worden verbeterd, maar ook hun deelname aan de samenleving, het onderwijs, het werk en de vrije tijd. Technologie helpt barrières te doorbreken, niet alleen fysieke maar ook communicatieve."
De tentoonstelling biedt inzicht in het leven van mensen met een beperking en de uitdagingen waarmee ze dagelijks worden geconfronteerd. Het toont op een duidelijke manier hoe technische oplossingen obstakels of beperkingen gedeeltelijk kunnen compenseren of oplossen om gelijke kansen en zelfbeschikking te bevorderen.
Wanneer rolstoel en exoskelet één worden
Een voorbeeld hiervan is de demonstratie van het MedTech Lab van de OST. De "speelversie" van de Enhanced Hybrid toont wat in de toekomst mogelijk zou kunnen zijn: voortbeweging in zittende positie, dus met een rolstoel, maar ook opstaan en lopen met behulp van een exoskelet. De gebruiker bepaalt zelf welke ondersteuning hij of zij nodig heeft. De demonstratie maakt het mogelijk dit op een speelse manier te ervaren. Met behulp van actieknoppen kan een figuur in een mini-exoskelet over dagelijkse obstakels worden bewogen die op een transportband aankomen.
Om de demonstratie te laten werken, zijn FAULHABER-motoren ingebouwd die zorgen voor de juiste beweging op het juiste moment. Met knoppen kan de gebruiker kiezen welke actie moet worden uitgevoerd, afhankelijk van het obstakel dat moet worden overwonnen. Een borstelloze motor uit de B-serie (1628 ... B) in combinatie met een planetaire tandwielkast (serie 16/7, 246:1) zorgt er bijvoorbeeld voor dat de demonstratie de gewenste positie kan innemen.
Visies en aspiraties die de toekomst vormgeven
In de toekomst moet de technologie sneller, beter en intuïtiever worden. Professor Riener benadrukt ook een ander belangrijk aspect: "Hoewel de hulpmiddelen zijn verbeterd, zijn we nog lang niet bij ons doel. De apparaten moeten kleiner, lichter en functioneler worden en een langere batterijduur krijgen. Bovendien zijn de huidige apparaten nog veel te duur. We moeten erin slagen om door een verbeterde acceptatie van de apparaten en een intensievere concurrentie het aantal verkochte apparaten te verhogen. Dit zou de prijzen aanzienlijk verlagen."
De gedachten van Silvia Rohner gaan nog een stap verder, want ze zegt: "Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar ik hoop dat onze assistentiesystemen in een verre toekomst niet meer nodig zijn. We ontwikkelen eigenlijk alleen systemen die proberen iets mogelijk te maken dat het menselijk lichaam momenteel niet kan. [...] Tot die tijd denk ik dat we assistentiesystemen nodig hebben. En die moeten dan vooral zo praktisch worden in het dagelijks leven dat ze niet meer opvallen." Hoewel de weg lang en uitdagend is, is het voor de wetenschappers en ingenieurs vooral belangrijk om door te gaan en het dagelijks leven van mensen met een handicap stap voor stap iets makkelijker te maken, of het nu gaat om een ultramoderne rolstoel, een exoskelet of een combinatie van beide.
De tentoonstelling "Mobility and Inclusion" is te zien van 5 september tot 22 december 2024 in het Paraforum van het Paraplegiecentrum in Nottwil, en zal in 2025 verdergaan naar het Technorama in Winterthur.
